

Nauka o oświetleniu biurowym: jak oświetlenie wpływa na produktywność i samopoczucie
Jak dokładnie oświetlenie wpływa na pracowników biurowych i co mówi nauka o związku między światłem, wydajnością a dobrym samopoczuciem?
Oświetlenie biurowe to coś więcej niż tylko kwestia widoczności – bezpośrednio wpływa na produktywność, nastrój i ogólne samopoczucie pracowników. Prawidłowy projekt oświetlenia stał się kluczowym czynnikiem w tworzeniu zdrowych, wydajnych i przyjemnych środowisk pracy.
Rola światła w biologii człowieka
Światło jest integralnym elementem naszych procesów biologicznych, zwłaszcza rytmów dobowych – 24-godzinnych cykli regulujących nasze wzorce snu, uwalnianie hormonów i temperaturę ciała. Ekspozycja na naturalne światło w ciągu dnia pomaga synchronizować te rytmy, co prowadzi do lepszej jakości snu i wyższej czujności w ciągu dnia. Z kolei niewystarczające lub źle zaprojektowane oświetlenie sztuczne w biurach może zaburzać te cykle, powodując zmęczenie, stres i spadek produktywności.
Naturalne światło słoneczne jest również głównym źródłem witaminy D, która odgrywa rolę w regulacji nastroju i funkcjonowaniu układu odpornościowego. Brak dostępu do światła dziennego w biurze może przyczyniać się do sezonowej depresji (SAD) – typu depresji związanej ze zmianą pór roku, szczególnie w miesiącach zimowych, gdy światło dzienne jest ograniczone.
Oświetlenie a produktywność

Photo: Flexxica
Liczne badania pokazują znaczący wpływ oświetlenia na wydajność w miejscu pracy. Jednym z najważniejszych odkryć jest fakt, że oświetlenie wpływa na naszą koncentrację i jasność myślenia. Szczególne znaczenie mają intensywność i temperatura barwowa światła.
Intensywność światła
Intensywność światła mierzona jest w luksach, a odpowiedni poziom jasności jest kluczowy dla utrzymania energii i produktywności pracowników. Niewystarczające oświetlenie (poniżej 300 luksów) może prowadzić do zmęczenia oczu, bólów głowy i obniżonej koncentracji. Z kolei zbyt jasne światło może powodować dyskomfort i stres. Idealny zakres do większości zadań biurowych wynosi od 300 do 500 luksów, zapewniając odpowiednią ilość światła do czytania, pisania i pracy przy komputerze bez powodowania dyskomfortu.
Temperatura barwowa
Temperatura barwowa światła, mierzona w kelwinach (K), wpływa na to, czy środowisko oświetleniowe jest stymulujące czy relaksujące. Cieplejsze światło (2,700K-3,000K) tworzy bardziej relaksującą atmosferę, podczas gdy chłodniejsze światło (4,000K-6,500K) jest bardziej stymulujące i może zwiększyć koncentrację i czujność.
- Ciepłe oświetlenie jest zwykle kojarzone z komfortem, co czyni je odpowiednim dla stref takich jak pokoje wypoczynkowe, gdzie relaks jest kluczowy.
- Chłodne oświetlenie jest lepsze do środowisk skoncentrowanych na zadaniach, takich jak stanowiska pracy czy sale konferencyjne, gdzie wymagana jest wysoka koncentracja i produktywność.
Badania wykazały, że chłodne, wzbogacone w niebieskie światło (około 6,500K) rano sprzyja czujności, zwiększa koncentrację, a nawet poprawia nastrój. Ten rodzaj oświetlenia imituje światło dzienne, pomagając pracownikom zachować synchronizację z ich rytmami dobowymi.
Korzyści naturalnego światła
Maksymalizowanie dostępu do naturalnego światła dziennego wykazało znaczną poprawę samopoczucia i efektywności pracowników biurowych. Badanie opublikowane w „Journal of Clinical Sleep Medicine” wykazało, że pracownicy mający dostęp do naturalnego światła zgłaszali lepsze wzorce snu i lepsze zdrowie niż ci, którzy spędzali dni w przestrzeniach bez okien.
Ekspozycja na światło dzienne a zdrowie psychiczne
Naturalne światło nie tylko poprawia produktywność, ale także pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Ekspozycja na światło słoneczne zwiększa produkcję serotoniny, neuroprzekaźnika związanego z regulacją nastroju, co może prowadzić do obniżenia poziomu stresu i lęku, które są częste w środowiskach o wysokim poziomie stresu.
Dostęp do okien
Układy biurowe, które zapewniają widok na zewnątrz lub dostęp do światła dziennego, mogą mieć znaczący wpływ na zadowolenie pracowników. Naturalne widoki zapewniają przerwy wizualne, zmniejszając zmęczenie psychiczne i pozwalając pracownikom zregenerować się w ciągu dnia pracy.
Zagrożenia związane ze złym oświetleniem biurowym
Z drugiej strony, niewystarczające oświetlenie w biurze może negatywnie odbijać się na zdrowiu pracowników. Zmęczenie oczu, bóle głowy i zmęczenie należą do najczęstszych skarg w słabo oświetlonych środowiskach. Problemy te nasilają się, gdy pracownicy spędzają długie godziny przed ekranami komputerów pod ostrym, sztucznym światłem. Na dłuższą metę złe oświetlenie może negatywnie wpłynąć na funkcje poznawcze, sprawiając, że pracownicy czują się ospali i mniej zaangażowani w pracę.
Migotanie lub nierówne oświetlenie, często spowodowane przestarzałymi lampami fluorescencyjnymi, może również prowadzić do dyskomfortu i zmniejszenia koncentracji. Dodatkowo, słabo oświetlone przestrzenie sprzyjają siedzącemu stylowi pracy, ponieważ pracownicy są mniej skłonni do przemieszczania się, gdy ich miejsce pracy jest ciemne i nieprzyjemne.
Optymalizacja oświetlenia biurowego dla zdrowia i efektywności
Jak więc firmy mogą zaprojektować oświetlenie biurowe, aby zwiększyć produktywność i dobre samopoczucie? Oto kilka strategii opartych na nauce:
Prioryteryzacja naturalnego światła
Gdzie tylko to możliwe, układ biura powinien maksymalizować dostęp do naturalnego światła. Można to osiągnąć poprzez ustawienie biurek blisko okien, instalowanie świetlików lub stosowanie szklanych ścianek, które pozwalają światłu przenikać głębiej do biura.
Wdrażanie regulowanego oświetlenia
Danie pracownikom kontroli nad oświetleniem to kolejna skuteczna strategia. Regulowane oświetlenie miejsc pracy pozwala dostosować intensywność światła i temperaturę barwową do indywidualnych potrzeb, zmniejszając dyskomfort i zmęczenie oczu. Jest to szczególnie ważne w biurach, gdzie wykonywane są różne rodzaje zadań, od czytania dokumentów drukowanych po pracę przy komputerze.
Użycie oświetlenia LED
Lampy LED są bardzo energooszczędne i oferują większą elastyczność pod względem jasności i temperatury barwowej niż tradycyjne lampy fluorescencyjne czy żarówki. Wiele nowoczesnych systemów oświetlenia LED umożliwia dostosowywanie białego światła, co pozwala na zmianę temperatury barwowej w ciągu dnia, naśladując naturalny rytm światła dziennego.
Systemy oświetlenia cyrkadianowego
Nowe technologie, takie jak systemy oświetlenia cyrkadianowego, zostały zaprojektowane, aby wspierać naturalne rytmy organizmu, automatycznie dostosowując intensywność i kolor światła w ciągu dnia. Systemy te zapewniają chłodne, jasne światło rano, aby stymulować czujność, oraz cieplejsze, przyciemnione światło po południu i wieczorem, aby sprzyjać relaksacji, co pomaga pracownikom utrzymać zdrowy cykl snu i czuwania nawet w pomieszczeniach zamkniętych.
Podsumowanie
Oświetlenie w miejscu pracy odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu produktywności, nastroju i ogólnego samopoczucia. Rozumiejąc naukę stojącą za wpływem światła na biologię człowieka, firmy mogą projektować przestrzenie biurowe, które wspierają zarówno fizyczne, jak i psychiczne zdrowie swoich pracowników. Od optymalizacji naturalnego światła po wprowadzenie nowoczesnych technologii oświetleniowych, inwestycja w odpowiednie oświetlenie biurowe może prowadzić do szczęśliwszych, zdrowszych i bardziej produktywnych zespołów.
Więcej artykułów
Zobacz wszystkieflexxica na dwóch prestiżowych wydarzeniach w jednym miesiącu – 4 Design Days i Lyreco Partner Convention Berlin 2025
Styczeń był dla marki Flexxica miesiącem pełnym inspiracji, spotkań i wymiany doświadczeń.
Co to jest oświetlenie human-centric i dlaczego Twoje biuro go potrzebuje?
Dowiedz się, jak oświetlenie human-centric może odmienić Twoje biuro, zwiększając produktywność, poprawiając samopoczucie i regulując cykl snu — oświetlenie, które działa z Tobą, a nie tylko dla Ciebie.